Herfst, wat heb je te koop?

Wat is er mooier dan op een mooie, zonnige dag een boswandeling te maken in de herfst? De heerlijkste geuren stijgen op en de bladeren aan de bomen verkleuren in verschillende prachtige herfsttinten.

Hoe komt het eigenlijk dat dit gebeurt?

Bijna iedereen weet dat bomen met hun chlorofyl en met behulp van zonlicht, CO2 en H2O organische stoffen maken zoals suiker en zetmeel. Bij deze omzetting komt zuurstof vrij. Chlorofyl wordt tijdens het groeiseizoen aangemaakt en opgebruikt. Gaat de zon minder (intensief) schijnen, dan zal chlorofyl zich terugtrekken en worden er andere pigmenten zichtbaar zoals anthocyaan (de rode kleur), xantofyl (geel) en carroteen (oranje). Met de nachtvorst wordt vaak de stof anthociaan extra versterkt, met veel rood als resultaat. De daglengte bepaalt de aanmaak van auxine. Deze stof verhindert dat er een kurklaagje ontstaat tussen het blad en de steel. Ook de temperatuur is een bepalende factor voor de aanmaak van auxine. Samengevat zijn dus de daglengte en de temperatuur van invloed op de aanvang van de herfst.

Heel soms komt in Nederland een 'Indian summer' voor

Mooie rustige, warme, zonnige nazomerdagen en nachten zonder nachtvorst zorgen er dan voor dat de bladeren wel verkleuren, maar niet van de bomen vallen. Dit levert prachtige beelden op van bomen die volop in herfstkleur staan. Dit jaar viel de start van de bladverkleuring extreem vroeg. Normaal gesproken is het de eerste nachtvorst die de bladverkleuring in gang zet. Dit jaar hebben we echter nog nauwelijks nachtvorst gehad. De oorzaak zit hem waarschijnlijk in een combinatie van factoren. Allereerst de lage temperaturen in augustus. Op 4 dagen in augustus kwam de minimumtemperatuur onder de 8 graden celcius. Dat was sinds 1993 niet meer voorgekomen. Tijdens 9 dagen kwam de maximumtemperatuur niet boven de 18 graden celcius. Dat deed zich voor het laatst voor in 1963. Vermoed wordt dat ook de zeer vroege start van het groeiseizoen als gevol van de zeer zachte winter en lente bijdraagt.